Në kuadër të auditimit social të projektit "Rregullimi i Shkalleve për te Guri i Shpuar" në Kaçanik, ekipi i grupit të auditimit, i përbërë nga anëtarë të komunitetit dhe përfaqësues të OJQ-së Gjethi, u realizua një vizitë në lokacionin e projektit për të vlerësuar progresin e implementimit të tij.

Gjatë vizitës, u bënë matje të detajuara dhe u zhvilluan diskutime rreth zhvillimit të punimeve. Grupi Auditues, së bashku me përfaqësuesit e KDI-së, shqyrtuan idenë e projektit dhe paraqitën disa propozime për përmirësimin e mangësive të identifikuara. Gjetjet dhe propozimet do të inkorporohen në metodologjinë raportuese të cilat do t'i dorëzohen të gjitha palëve të përfshira në këtë proces.

Parku i Shkugëzës, një zonë e mbrojtur që përmban biodiversitet të pasur dhe peizazhe unike, po përballej me një krizë të rëndë mjedisore. Lumi brenda parkut ishte kthyer në një grumbull mbeturinash, pylli po përballej me ndotje të përhapur dhe prerje të paligjshme të drunjve, ndërsa ujërat e zeza të restoranteve paraqisnin rrezik për ndotjen e burimeve nëntokësore. Qytetarët ishin të shqetësuar për ndotjen që kishte shkatërruar këtë zonë.

Pas vizitës dhe raportimit të situatës nga Rrjeti Qeliza dhe KDI bashkë me komunitetin, Komuna ndërhyri me një aksion të pastrimit të mbeturinave. Ky hap i parë shënon një përpjekje drejt rivitalizimit të Parkut të Shkugëzës, megjithatë, qytetarët dhe aktivistët kërkojnë veprime afatgjata për ruajtjen e vlerave të tij unike mjedisore.

Gjeni videon këtu: https://www.youtube.com/watch?v=8eRVtBbbuLI&t=10s 

Një grup prej 6 aktivistësh – ambientalistë, profesorë, qytetarë dhe përfaqësues të Policisë – janë mobilizuar për të mbikëqyrur kontratën e pastrimit të deponive ilegale në Rahovec! Gjatë inspektimeve në fshatrat e Rahovecit, ata verifikuan se deponia në Hoqë të Madhe është ende plot mbeturina, ndërsa pjesa tjetër në Brestovc, Opterushë, si dhe rrugës për Suharekë është pastruar. Ky auditim social synon monitorimin e projekteve të gjelbra për përmirësimin e shërbimeve dhe përfshirjen e komunitetit! Ndryshe, SHL-Kosova ka nisur një auditim social për kontratën "Pastrimi i deponive ilegale në Rahovec, rruga për Malishevë dhe Suharekë" (Nr. 623-23-13129-2-1-1), i zbatuar nga komuna e Rahovecit.

Lumi në Kojskë po përballet me ndotje të theksuar, duke shfaqur një nuancë të errët si pasojë e shkarkimit të ujërave të zeza nga fshatrat përreth. Përveç aromës së rëndë, sipërfaqja e lumit është mbuluar me sasi të mëdha mbetjesh plastike dhe mbeturinash të tjera. Ky ndotje ka çuar në daljen e lumit nga brigjet, duke përmbytur toka bujqësore që dikur shfrytëzoheshin për të mbjella.

Fermerët vendas, tashmë të privuar nga burimet e tyre kryesore për të siguruar të ardhura, përballen me sfida serioze në përpjekjen për të kultivuar tokat e ndotura dhe të përmbytura. Situata alarmante ka ngjallur shqetësime te komuniteti, i cili kërkon ndërhyrje të menjëhershme për të ndalur ndotjen dhe për të rikthyer funksionalitetin e lumit dhe tokave përreth tij.

Gjeni videon këtu për më shumë: https://www.youtube.com/watch?v=bZmqyagDJDU 

Aktivizmi komunitar mori qendër të vëmendjes gjatë Javës së Zhvillimit të Qëndrueshëm në Kosovë (KSDW) 2024, ndërsa qytetarët lokalë bashkuan forcat për të promovuar politika të qëndrueshme për mjedisin. Instituti Demokratik i Kosovës (KDI), një partner i UNDEF, prezantoi projektin e tij inovativ, "Promovimi i Aktivizmit të Gjelbër të Komunitetit në Kosovë", i cili mbështet qytetarët të avokojnë për iniciativa të gjelbra në nivel lokal.

Që nga nisja e projektit në vitin 2023, KDI ka trajnuar 146 anëtarë të komunitetit për të monitoruar aktivisht dhe për të mbajtur autoritetet përgjegjëse për angazhimet e tyre mjedisore, duke lehtësuar përgjigje në kohë reale ndaj shqetësimeve mjedisore. Për të arritur këtë, projekti ofron një 'Platformë të Gjelbër' digjitale, një mjet për raportimin e shqetësimeve mjedisore, për të promovuar përgjegjësinë dhe për të forcuar aktivizmin qytetar për politika të qëndrueshme.

Platforma e Gjelbër e KDI-së gjithashtu ofron burime edukative, përfshirë kuize, blogje të gjelbra dhe podkaste për të rritur ndjeshmërinë dhe për të nxitur aktivizmin. Gjatë KSDW, e cila u mbajt nga 16 deri më 20 shtator 2024 dhe u organizua në bashkëpunim me Agjencinë Gjermane për Zhvillim (GIZ), Bashkimi Evropian dhe organizatat e shoqërisë civile, KDI theksoi se si platforma mbështet qytetarët në drejtimin e ndryshimeve domethënëse dhe në promovimin e një kulture të kujdesit për mjedisin.

Ky iniciativë thekson lidhjen kritike midis angazhimit qytetar dhe zhvillimit të qëndrueshëm, duke treguar se aktivizmi komunitar mund të luajë një rol transformues në ndërtimin e një të ardhmeje më të gjelbër për Kosovën.

Ky artikull është shkruar nga Kombet e Bashkuara, dhe burimi është këtu: https://www.un.org/democracyfund/news/green-community-activism-showcased-kosovo-sustainable-development-week